Segundo indica a “Estratexia de Saúde Mental do Sistema Nacional de Saúde” editada polo Ministerio de Sanidade e Consumo, a prestación de atención á saúde mental realizada por coidadores informais supón o 88% do total da atención a este colectivo en España. Isto implica unha carga tremenda para as familias, posto que a atención dun paciente psiquiátrico trae asociadas toda unha serie de alteracións na vida do coidador.
Os trastornos mentais graves xeran unha importante carga familiar que recae xeralmente sobre a nai ou outro familiar do paciente. A dedicación ó coidado dunha persoa con esquizofrenia, por exemplo, supón de 6 a 9 horas diarias e leva consigo sentimentos de perda, restricións substanciais na vida social e efectos negativos na vida de familia, engadíndose a preocupación, a perda de oportunidades laborais e a merma da saúde mental da coidadora ou do coidador.
“Xeralmente, os coidadores tamén sofren un retraemento social porque o coidado da enfermidade mental implica unha gran dedicación; a familia e o enfermo íllanse do entorno e os prexuízos sociais resultan moi daniños” afirma Xosé Ramón Girón, presidente de FEAFES Galicia.
Neste aspecto cobra unha gran importancia o traballo que realizan as asociacións de saúde mental federadas en FEAFES Galicia, pois axudan ó enfermo e á familia a asimilar a súa situación e a relacionarse co entorno. “Tárdase moito tempo en entender unha esquizofrenia, por exemplo. Os trastornos mentais son enfermidades crónicas, incurables, requiren atención todas as horas do día todos os días do ano. A carga familiar que supón é moi forte” declara Girón.
A enorme porcentaxe de coidadores informais que atenden ás persoas con enfermidade mental débese fundamentalmente á insuficiencia de recursos de atención, o cal provoca que as familias teñan que suplir esas carencias na maioría dos casos. FEAFES Galicia considera imprescindible aumentar os recursos sociais e sanitarios de atención á saúde mental; concretamente, é preciso implementar un seguimento individual axeitado no tratamento unha vez o paciente abandona o Hospital.
“Quizá o maior problema que existe nos servizos sanitarios para atender a estas persas dáse á hora de facer un seguimento da enfermidade, máis que á hora de abordar un brote ou unha necesidade puntual. A enfermidade mental é un trastorno que require unha continuidade na atención e actualmente os servizos médicos non poden ofrecela” comenta Xosé Ramón Girón, presidente de FEAFES Galicia.
A abordaxe integral da enfermidade mental debe incluír tamén unha adecuada atención ó entorno máis próximo, que a miúdo precisa de apoios específicos como programas de axuda mutua, intervención familiar, etc. Os familiares e amigos son un elemento esencial na recuperación das persoas con enfermidade mental, polo que tamén precisan un asesoramento e unha formación que FEAFES Galicia, así como as asociacións membro, ofrecen a través dos seus servizos.
É preciso igualmente garantir unha intervención comunitaria precoz ó inicio da enfermidade mental coa fin de evitar hospitalizacións innecesarias. Deste xeito evitamos tamén, no caso de problemas mentais graves, que os familiares e achegados teñan que asumir responsabilidades de coidado especialmente complexas.
