A recuperación económica non chegou á maioría das persoas en risco de pobreza e/ou exclusión social (AROPE polas siglas en inglés). Esta é unha das conclusións do décimo informe “O estado da pobreza en Galicia 2020”, feito público no marco do informe “O Estado da Pobreza”, presentado por EAPN España co seguimento exhaustivo do indicador de risco de pobreza e exclusión social en España en base a datos oficiais de Eurostat, o Instituto Nacional de Estatística (INE) e o Ministerio de Facenda.
No 2019, 655.000 persoas estaban en risco de pobreza ou exclusión social, o 24,3% da poboación galega, 1,3 puntos máis que no ano anterior.
O indicador empeorou especialmente na poboación masculina, aumentando do 22,1% ao 24,5% no último ano. En canto á situación das mulleres, o aumento respecto ao ano pasado foi menor que nos homes (do 23,9% ao 24,1%), pero si se observa unha situación máis estrutural de feminización da pobreza ao longo do período comprendido entre 2008 e 2019.
Galicia é unha das oito comunidades autónomas que conseguiu reducir a súa taxa AROPE a cifras anteriores ás do comezo da crise no 2008, do 25,1% no 2008 ao 24,3% no 2019.
Compoñentes da taxa AROPE
A taxa de risco de pobreza alcanza 2019 ao 20,0% tras un incremento de algo máis dun punto porcentual: 540.729 persoas (31.623 máis que no ano anterior). Con todo, no conxunto do período entre 2008 e 2019, a taxa diminuíu 9 décimas, o que supuxo que 35.000 persoas saíron dunha situación de pobreza.
En canto á diferenza segundo o sexo, as cifras iguálanse chegando a unha taxa do 20% tanto en homes como en mulleres. Isto débese ao aumento superior do 0,2% da taxa de homes en comparación ao 0,1% do aumento en mulleres con respecto ao ano anterior. En termos absolutos, hai 279.000 mulleres en risco de pobreza e 261.231 homes.
Galicia tiña, no 2019, 212.000 persoas en pobreza severa, 9.000 máis que o ano anterior. Isto supón que o 7,9% da poboación galega tivo ingresos inferiores a 500€ ao mes nos fogares dunha persoa, 1.051€ ao mes nos fogares de dous adultos e dous menores de 14 anos ou menos de 951€ ao mes nun fogar monoparental no que un adulto (no 80% dos casos unha muller) coida de tres menores.
Os datos do Ministerio de Facenda confirman que a poboación con ingresos por unidade de consumo nos tramos máis baixos de renda aumentou do 17% ao 19,8% entre 2018 e 2019.
O deterioro da calidade de vida das persoas en peor situación é unha conclusión que non só obtense a partir do empeoramento da taxa de pobreza severa, senón tamén doutros indicadores como a privación material severa ou a porcentaxe de persoas nos deciles 1 e 2 de menores ingresos.
O 11,9% da poboación menor de 60 anos que reside en Galicia vive en fogares con baixa intensidade de emprego. A cifra incrementouse oito décimas e, por segundo ano consecutivo desde 2010, sitúase por encima da media nacional.
O acceso ao emprego debería ser a ferramenta determinante para a saída da pobreza, pero a Enquisa de Condicións de Vida reflicte que as persoas accederon de forma moi limitada ao emprego nos anos de recuperación económica anteriores ao confinamento, e se o atoparon foi de baixa calidade e en condicións de precariedade laboral. De feito, no conxunto do estado o 13,2% das persoas ocupadas están en situación de pobreza.
No 2019, o 3,6% da poboación de Galicia, vivía en condicións de Privación Material Severa, é dicir, non podía facer fronte polo menos a catro dos nove conceptos de consumo básicos definidos a nivel europeo.
É imprescindible destacar o forte empeoramento deste indicador especialmente en mulleres, confirmando que a baixa calidade do emprego ao que puideron acceder moitas persoas, sobre todo as mulleres, non significou de ningún modo unha mellora nas súas carencias materiais.
A situación de emerxencia residencial na que viven miles de familias galegas obsérvase no empeoramento dos conceptos que teñen relación coa vivenda.
O elevado gasto en vivenda non digna nin accesible que soportan está a actuar como un aspirador de rendas que restrinxe os seus ingresos practicamente á metade, obriga a priorizar sobre gastos imprevistos ou mesmo sobre a calidade da alimentación e impide de facto o éxito nos procesos e medidas de inclusión social e loita contra a pobreza.
É imprescindible que se consoliden medidas positivas de Política Social postas en marcha como o Ingreso Mínimo Vital, o reforzo da RISGA, a Tarxeta Moedeiro Básica ou o esforzo orzamentario en apoiar procesos de inclusión social. Con todo, estas accións non serán suficientes se non se garante o acceso a unha vivenda e emprego dignos.
Descarga aquí o informe “O estado da Pobreza en Galicia 2020”
Descarga aquí o informe “O estado da Pobreza en España”
Noticia vía EAPN-Galicia.
